حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی امروز در دیدار اعضای دومین مجمع بین‌المللی زبان فارسی با ایشان، ضمن سخنانی بر ضرورت تلاش برای حفظ زبان فارسی و گسترش آن در میان ملتها و اقدام مختلف تأکید کردند و کیفیت بخشیدن به زبان فارسی به معنای اتساع درونی، اصلاح، پالایش و پیرایش آن را بسیار حائز اهمیت دانستند.
مقام معظم رهبری در این دیدار با ارج نهادن به تلاشهای انجام شده در جهت اعتلای زبان فارسی فرمودند: هر کس به معارف بشری علاقه‌مند باشد، باید برای زبان فارسی ارج و مرتبه‌ای خاص قائل باشد؛ زیرا این زبان پرظرفیت، شیرین، رسا و زیبا توانسته است بخش عظیمی از مناطق جغرافیایی جهان را تحت تسلط و سیطره معنوی خود درآورد، با نفوذ معنوی، کارآیی، شیوایی و قدرت بلاغت خود در دل ملتها جا باز کند و برای آنان فرهنگ، دین، معرفت و تمدن به ارمغان آورد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تبدیل زبان فارسی به زبان ادبی و زبان شعر، نثر، طرفه‌گویی و ظریف‌پردازی در شبه قاره هند و مناطقی از چین اندونزی و مالزی را نشان از ظرفیت والای این زبان دانستند و فرمودند: زبان فارسی توانسته است در ایران، بیشترین تلاش را برای گسترش و تحکیم اسلام انجام دهد. اسلام، به زبان عربی وارد ایران شد؛ اما به زبان فارسی ترویج پیدا کرد و در طول قرنهای متمادی بیشترین معارف اسلامی و سخنان حکمت آموز به وسیله ایرانیان فارسی زبان در میان ملتها انتشار یافت، بنابراین زبان فارسی در این بخش از جهان از حقوق واضحی در جهت گسترش اسلام و فرهنگ و تمدن بشری برخوردار است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی از زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی مردم ایران نام بردند و فرمودند: اکنون زبان فارسی بهترین حامل و رسانه برای معارف، افکار، نوآوری و تمدن عمیق اسلامی محسوب می‌شود و بر این اساس وظیفه ما در قبال زبان فارسی بسیار سنگین است.
مقام معظم رهبری زبان فارسی را حامل مجموعه عظیمی از میراث بشری دانستند و فرمودند: بخش عظیم و غیرقابل اغماضی از مواریث کهن بشریت اعم از فلسفه، دین، علم ، اخلاق، عرفان و سیاست به وسیله زبان فارسی منتقل شده است که دست یافتن به آن بدون اطلاع از این زبان آسان نیست. آنچه که مولوی، عطار، حافظ، سعدی، فردوسی و دیگر بزرگان علم و ادب فراهم آورده‌اند، تنها زمانی می‌تواند مورد استفاده کامل بشریت قرار گیرد که به زبان اصلی یعنی زبان فارسی در اختیار طالبان و پژوهندگان آن گذاشته شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای معرفی موجودیهای فلسفی، معرفتی و علمی ملتهای فارسی زبان به ملتهای دیگر را مستلزم جایگاه شایسته زبان فارسی در جهان دانستند و فرمودند: ما باید برای رواج زبان فارسی در دنیا و گسترش جغرافیایی آن تلاش کنیم تا این زبان در موضع قدرت قرار گیرد و بتواند بخش عظیمی از مدنیت گذشته عالم را که با خود همراه دارد به دنیا ارائه دهد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی تلاش قدرتهای غربی برای تحمیل فرهنگ، معارف و ارزشهای مورد نظر خود به جهان از طریق گسترش زبانهای خود را خاطرنشان کردند و فرمودند: در چنین میدانی که قدرتهای جهان برای سلطه‌طلبیهای فرهنگی خود انواع سیاستها را بکار می‌برند و مجال برای تبادل فرهنگی میان فرهنگهای اصیل، کهن، غنی و پرظرفیت تنگ می‌آید و متأسفانه روح و توجه در میان ملتها غالبا به فرهنگها و زبانهایی است که امکانات مادی فراوانی در اختیار دارند.
مقام معظم رهبری بر ضرورت آگاهی و اطلاع فرهنگهای اصیل، کهن و ریشه‌دار عالم از یکدیگر تأکید کردند و فرمودند: ارتباط و تبادل این فرهنگها با یکدیگر برای ملتهای صاحب فرهنگ، بسیار ارزشمند و گرانبهاست و این همه ایجاب می‌کند که فارسی‌زبانان و همه کسانی که ارزش و اهمیت تاریخی و فرهنگی زبان فارسی را می‌دانند، برای ترویج و گسترش آن تلاش کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای غنی کردن زبان فارسی و کیفیت بخشیدن به آن را ضروری خواندند و فرمودند: با از بین بردن ضعفهای درونی زبان فارسی و افزایش ظرفیت و کیفیت آن متناسب با شرایط زمان می‌توان اطمینان یافت که گسترش جغرافیایی، قومی و ملی زبان فارسی نیز به شکلی آسانتر، روان‌تر و بهتر انجام خواهد گرفت؛ بنابراین به عنوان یک وظیفه باید زبان فارسی را پویا کنیم زیرا اگر فارسی‌زبانان فاضل، دانشور، آگاه، دلسوز و پیگیر نتوانند این زبان را با نیازهای امروز خود همراه و همساز کنند، بدون تردید دچار ضعف و مغلوبیت خواهد شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأکید بر استغنای زبان فارسی از برخی خصوصیات زبانهای دیگر فرمودند: ادیبان و صا‌حبنظران زبان فارسی باید کاوش کنند و با استفاده از ظرفیتهای واژگانی و قدرت ترکیب‌پذیری این زبان، واژه‌های خوب، پرمغز، بلیغ و رسا را به صورتی عالمانه بسازند و بر ظرفیت و گستردگی زبان فارسی هر چه بیشتر بیفزایند.
مقام معظم رهبری با قدردانی از تلاشهای انجام شده در فرهنگستان زبان فارسی برای واژه‌سازی فرمودند: واژه‌سازی هر چه با ذوق و سلیقه زبان‌شناسی و ذائقه زبان فارسی همراه‌تر باشد، موفقیت بیشتری در پویا کردن آن به دست خواهد آمد.
مقام معظم رهبری، فارسی‌سازی کلمات را حائز اهمیت دانستند و فرمودند: کلمات بیگانه باید بگونه‌ای با هنجارهای فارسی‌زبانان، قابل قبول و قابل فهم باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضرورت اصلاح زبان محاوره عمومی را یادآور شدند و با تأکید بر نقش مهم رسانه‌های ارتباط جمعی و بویژه صدا و سیما در این زمینه، فرمودند: تسلیم در مقابل زبان محاوره عامیانه، خطر بزرگی است و ادبا و صاحب‌نظران آگاه و فرزانه باید با غلطهای رایج در محاوره عمومی، مقابله کنند و در برابر آن تسلیم نشوند.
همچنین صدا و سیما باید به طور جدی به وظیفه خود در ارتباط با اصلاح زبان محاوره عمومی عمل کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اهمیت آموزش زبان فارسی با استفاده از شیوه‌های نوین، تسهیل فراگیری و تکلم را گوشزد کردند و با بیان امتیاز موسیقایی زبان فارسی فرمودند: زبان فارسی یک آهنگ موسیقایی زیبا دارد و از انعطاف، روانی و کشش بسیار بالایی برخوردار است؛ بنابراین در زبان فارسی، خشونت وجود ندارد و بسیار دلنشین و دلپسند است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پایان سخنانشان بر لزوم تهیه لغت‌نامه‌های پرمغز، پرمحتوا و منظم و در عین حال آسان و قابل استفاده برای تمامی مراجعه‌کنندگان تأکید کردند.
بر پایه همین گزارش پیش از سخنان مقام معظم رهبری، آقای مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گزارشی را از برپایی دومین مجمع بین‌المللی استادان زبان فارسی ارائه کرد.